Mechanizm Podziału Zysków w Private Equity
Fundusze Private Equity (PE) operują na zasadzie inwestowania kapitału pozyskanego od inwestorów (Limited Partners, LP) w spółki prywatne. Kluczowym elementem funkcjonowania funduszy PE jest dystrybucja waterfall w funduszach PE, mechanizm podziału zysków pomiędzy LP a firmą zarządzającą funduszem (General Partner, GP). Zrozumienie tego mechanizmu jest fundamentalne dla każdego, kto inwestuje lub planuje inwestować w fundusze private equity.
Rola Limited Partners i General Partner
Limited Partners (LP) to inwestorzy, którzy przekazują kapitał do funduszu PE. General Partner (GP) to firma zarządzająca funduszem, odpowiedzialna za wyszukiwanie, analizowanie i realizowanie inwestycji. Celem GP jest pomnażanie kapitału LP, generowanie zysków z inwestycji i podział tych zysków zgodnie z ustalonym w umowie funduszu (Limited Partnership Agreement, LPA) schematem dystrybucji waterfall w funduszach PE.
Jak Działa Waterfall?
Waterfall to sekwencyjny proces podziału zysków. Środki są dzielone pomiędzy LP i GP w ściśle określonej kolejności, przypominającej spływ wody po kaskadzie. Zazwyczaj pierwszeństwo mają LP, którzy muszą odzyskać zainwestowany kapitał oraz określoną stopę zwrotu (hurdle rate). Dopiero po spełnieniu tych warunków, GP otrzymuje swoją część zysków, zwaną “carried interest”.
Pierwszeństwo Zwrotu Kapitału dla Inwestorów
Pierwszym krokiem w dystrybucji waterfall w funduszach PE jest zawsze zwrot kapitału zainwestowanego przez LP. Oznacza to, że przed jakimikolwiek podziałami zysków, LP otrzymują środki, które pierwotnie wpłacili do funduszu. Zapewnia to inwestorom bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko całkowitej straty kapitału.
Hurdle Rate – Minimalna Stopa Zwrotu
Po zwrocie kapitału, LP zwykle otrzymują zyski, aż osiągną określoną minimalną stopę zwrotu, zwaną hurdle rate. Hurdle rate to próg, powyżej którego GP zaczyna partycypować w zyskach. Stanowi to motywację dla GP do osiągania jak najwyższych zwrotów z inwestycji, gdyż tylko wtedy będą mogli otrzymać carried interest.
Carried Interest – Udział General Partnera w Zyskach
Po przekroczeniu hurdle rate, następuje podział zysków pomiędzy LP a GP. Udział GP w zyskach, określany jako carried interest, jest zazwyczaj stałym procentem, najczęściej wynoszącym 20%. Pozostałe 80% zysków trafia do LP. Dystrybucja waterfall w funduszach PE zakłada, że GP zarabia tylko wtedy, gdy LP zarabiają.
Przykład Prostej Dystrybucji Waterfall
Załóżmy, że fundusz PE zainwestował 100 milionów złotych i po kilku latach sprzedaje spółkę z zyskiem 50 milionów złotych. Waterfall może wyglądać następująco:
- LP otrzymują pierwsze 100 milionów złotych (zwrot zainwestowanego kapitału).
- Następnie, LP otrzymują zyski do momentu osiągnięcia hurdle rate (np. 8% rocznie). Załóżmy, że kwota ta wynosi 20 milionów złotych.
- Pozostałe 30 milionów złotych (50 mln – 20 mln) jest dzielone pomiędzy LP i GP. GP otrzymuje 20% (6 milionów złotych), a LP otrzymują 80% (24 miliony złotych).
W rezultacie, LP otrzymują 144 miliony złotych (100 mln + 20 mln + 24 mln), a GP otrzymuje 6 milionów złotych.
Znaczenie Transparentności Waterfall
Kluczową kwestią w dystrybucji waterfall w funduszach PE jest transparentność. LPA powinna jasno i precyzyjnie określać zasady podziału zysków, aby uniknąć nieporozumień i sporów pomiędzy LP a GP. Inwestorzy powinni dokładnie analizować warunki waterfall przed podjęciem decyzji o inwestycji w fundusz PE.